Κτισμένο στις όχθες του ποταμού Σάλτσαχ, διαθέτει ό,τι χρειάζεται ένας ταξιδιώτης για να σαγηνευτεί: μπαρόκ αρχιτεκτονική, έντονη κουλτούρα, γαστρονομία κι ένα παραμυθένιο σκηνικό που μας μεταφέρει πίσω, στην εποχή της Αναγέννησης, της κλασικής μουσικής και προσφέρεται για κινηματογραφικό ντεκόρ σε χολιγουντιανά μιούζικαλ. Περπατάτε χαλαρά σε ανθισμένους κήπους κι ασυναίσθητα τραγουδάτε κάτι από το μιούζικαλ «Η Μελωδία της Ευτυχίας».
Στην απόλυτη ησυχία της νύχτας, όταν όλοι κοιμούνται, νομίζετε ότι ακούτε τη «Μικρή νυχτερινή Μουσική» (Kleine Nachtmusik) του Μότσαρτ. Το πνεύμα του διάσημου μουσικοσυνθέτη πλανιέται παντού εδώ.
Πίσω από τη μνημειακή αρχιτεκτονική της, ανακαλύπτεις μια πολιτεία με αριστοκρατική φινέτσα, κοσμοπολίτικη αύρα και έντονη κουλτούρα. Μουσεία γεμάτα ιστορικούς θησαυρούς, εκλεκτά γκουρμέ εστιατόρια, ατμοσφαιρικά καφέ, όπερες, επώνυμα καταστήματα και φημισμένα χιονοδρομικά κέντρα φροντίζουν γι’ αυτό. Πολλοί είναι οι λόγοι για να επισκεφτείς το Σάλτσμπουργκ. Υπάρχει όμως ακόμα ένας, ίσως ο πιο δελεαστικός: να διαπιστώσεις αν ο διάσημος Γερμανός ταξιδευτής και συγγραφέας Alexander von Humboldt είχε δίκιο που έγραφε στα τέλη του 18ου αιώνα ότι το Σάλτσμπουργκ ανήκε, μαζί με την Κωνσταντινούπολη και τη Νάπολη, στις τρεις πιο όμορφες πόλεις του κόσμου.
ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΗΣ UNESCO
Σε υψόμετρο 420 μ., στους πρόποδες δασωμένων βουνών, η γενέτειρα του Μότσαρτ χωρίζεται στη μέση από τον ποταμό Salzach κι απολαμβάνει την παρουσία μιας γενναιόδωρης αλπικής φύσης, με ψηλές οροσειρές, λίμνες, παραμυθένιες κοιλάδες, γραφικά χωριά και πολυτελή θέρετρα. Η πόλη είναι σημαντικό οδικό και σιδηροδρομικό κέντρο και διαθέτει διεθνές αεροδρόμιο και μια σημαντική εμπορική και βιομηχανική κίνηση (είδη διατροφής, υφαντουργία, χημικά προϊόντα, μουσικά όργανα και εξαρτήματα υπολογιστών).
Κυρίως όμως είναι μια καλλιτεχνική και πνευματική πόλη, με το ομώνυμο φεστιβάλ μουσικής (από τα σπουδαιότερα στον κόσμο) και με διάφορα ιδρύματα που συνδέονται κατά μεγάλο μέρος με τον Μότσαρτ, όπως η μουσική ακαδημία Motzarteum (1910-14), όπου στεγάζεται και το αρχείο του Μότσαρτ.
Το Σάλτσμπουργκ είναι έδρα του ομώνυμου πανεπιστημίου (1622) και του Πανεπιστημίου Μουσικών και Δραματικών Τεχνών (1914). Συγχρόνως είναι η πιο τουριστική πόλη της Αυστρίας μετά τη Βιέννη, με περίπου 1.500.000 επισκέπτες ετησίως. Έχει βραβευτεί ως ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς σε όλη την Ευρώπη και δεν είναι τυχαίο που συγκαταλέγεται στα 5 πιο αγαπημένα ευρωπαϊκά χειμερινά θέρετρα των Ελλήνων τουριστών.
Το ταξίδι όμως στην πόλη των 145.000 κατοίκων της Κεντροδυτικής Αυστρίας, εκτός από γεωγραφικό είναι και ιστορικό. Η «Ρώμη των Άλπεων» ή «Γερμανική Ρώμη», όπως αλλιώς αποκαλείται το Σάλτσμπουργκ, θεωρείται το πιο σημαντικό πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο της χώρας, ενώ το τμήμα της παλιάς πόλης περιλαμβάνεται από το 1996 στη λίστα των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Το ορυκτό αλάτι (ο «λευκός χρυσός» ήταν γνωστός από την εποχή των Κελτών), το ασήμι, ο χρυσός και οι πολύτιμες πέτρες που έκρυβαν τα βουνά της περιοχής συνέβαλαν καθοριστικά στην οικονομική, καλλιτεχνική και πνευματική ευμάρεια της πόλης, που γνώρισε τη μέγιστη ακμή της από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα. Τα αρχιτεκτονήματα εκείνης της εποχής καθορίζουν σήμερα την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα του Σάλτσμπουργκ, που το όνομά του σημαίνει «Κάστρο του Αλατιού».
ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟ
Το Σάλτσμπουργκ ήταν αρχικά κέλτικος οικισμός και αργότερα αναπτύχθηκε εκεί μια ρωμαϊκή πόλη, η οποία ονομαζόταν Juvavum. Η σημερινή πόλη οφείλει την προέλευσή της στο ανδρικό μοναστήρι του Αγίου Πέτρου, κατοικία Βενεδικτίνων μοναχών, και στο γυναικείο μοναστήρι Nonberg, που ιδρύθηκαν γύρω στο 696 από τον Saint Rupert (Άγιο Ρούπερτ).
Το Σάλτσμπουργκ γίνεται επισκοπή, ενώ το 798 αναβαθμίζεται σε αρχιεπισκοπή. Στη δικαιοδοσία της πέρασαν σταδιακά όλες οι επισκοπές της Βαυαρίας, με αποτέλεσμα οι αρχιεπίσκοποι να πάρουν υπό τον έλεγχό τους 48 μοναστήρια και η πόλη τους να εξελιχθεί σ’ ένα μικρό Βατικανό.
Η ιστορία της πόλης συνδέθηκε με την ιστορία των επισκόπων-ηγεμόνων (κυρίως των Wolf Dietrich, Wolf Dietrich von Raitennaou και Μαρξ Σίτιχ φον Χόενεμς) που την κατέστησαν όχι μόνο θρησκευτικό, αλλά και καλλιτεχνικό και πνευματικό κέντρο.
Ο αρχιεπίσκοπος Wolf Dietrich von Raitennaou ήταν εκείνος που έφερε την αναγεννησιακή τεχνοτροπία στην πόλη, αναθέτοντας σε Ιταλούς αρχιτέκτονες να την διακοσμήσουν με καθεδρικούς ναούς, δημόσια κτίρια και πλατείες. Έχοντας έντονη ανάμειξη στα εγκόσμια, οι αρχιεπίσκοποι του Σάλτσμπουργκ κατάφεραν τον 13ο αιώνα να τους απονεμηθεί ο τίτλος των Πριγκίπων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το 1810, η πόλη περιήλθε στη Βαυαρία και το 1816 στην Αυστρία. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου υπέστη σχετικά λιγότερες καταστροφές από άλλες πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης. Στο Σάλτσμπουργκ είχαν το αρχηγείο τους οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις από το 1945 έως το 1956.
ΜΠΑΡΟΚ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ
Κτισμένη στην αριστερή (δυτική) όχθη του ποταμού Salzach, η καλοδιατηρημένη παλιά πόλη, που εκτείνεται μέχρι τις βόρειες πλαγιές του λόφου Mönchsberg, παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Πρόκειται για ένα υπαίθριο μουσείο μπαρόκ αισθητικής που περπατείται εύκολα, μια και τα πιο σημαντικά αξιοθέατα απέχουν ελάχιστα μεταξύ τους.
Τριγυρνώντας σε πλακόστρωτα δρομάκια, πλατείες και μικρές στοές, εισπράττεις την αίσθηση ότι σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε που ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ περπατούσε εδώ, απορροφημένος στις νότες και στις παρτιτούρες του. Κι αν δεν υπήρχαν οι χιλιάδες τουρίστες γύρω σου, η εμπειρία αυτή θα ήταν σχεδόν εξωπραγματική.
Ωστόσο, η έλξη που ασκεί τούτη η πόλη συνεχίζεται ακόμα κι όταν η νύχτα την έχει σκεπάσει. Δύσκολο να πεις όχι σε μια μεγάλη νυχτερινή βόλτα στους δρόμους της, με τελική κατάληξη ένα γκουρμέ ρεστοράν, ένα μπαρ με ζωντανή μουσική, ένα καφέ για espresso και Apfelstrudel (μηλόπιτα) ή μια συναυλία κλασικής μουσικής.
Ο μεγάλος αριθμός των αξιοθέατων του Σάλτσμπουργκ προκαλεί πονοκέφαλο ακόμα και στους πιο έμπειρους ταξιδευτές. Καλό είναι να ξεκινήσει κανείς από τις 4 περίτεχνες εκκλησίες της πόλης: το γοτθικό ναό των Φραγκισκανών, ο οποίος χτίστηκε τον 13ο αιώνα (το άγαλμα της Παναγίας με το Βρέφος φιλοτέχνησε ο γλύπτης Michael Pacher το 1495),
το Αβαείο των Βενεδικτίνων του Αγίου Πέτρου (το συγκρότημα περιλαμβάνει την εκκλησία και το νεκροταφείο του Αγίου Πέτρου, πινακοθήκη και κατακόμβες),
και φυσικά τον καθεδρικό ναό: με τρεις μεγάλες μπρούτζινες πύλες, μαρμάρινη πρόσοψη και περίτεχνο εσωτερικό διάκοσμο είναι το πιο εντυπωσιακό θρησκευτικό οικοδόμημα του Σάλτσμπουργκ, το πρώτο μπαρόκ κτίσμα που αναγέρθηκε βόρεια των Άλπεων.
Ο ναός εγκαινιάστηκε το 767, καταστράφηκε από φωτιά και ξαναχτίστηκε το 1628, ενώ το 1959 ολοκληρώθηκε η αναστήλωσή του, μετά από έναν αεροπορικό βομβαρδισμό το 1944. Μια βιαστική ματιά απέξω δεν φτάνει. Πρέπει να μπείτε μέσα, να θαυμάσετε τον εσωτερικό διάκοσμο του ναού και να δείτε την κολυμπήθρα που βαπτίστηκε ο Μότσαρτ. Από το 1779 μέχρι το 1781, ο νεαρός Αμαντέους έπαιζε μελωδίες στο εκκλησιαστικό όργανο του καθεδρικού ναού.
Στις πλατείες και τα δρομάκια που βρίσκονται γύρω από τον καθεδρικό ναό και την εκκλησία Kollegienkirche, οι μικροπωλητές πουλούν στους πάγκους τους, από φρέσκα φρούτα, λαχανικά, ψάρια, ψωμί, τυρί, γλυκά, μέχρι και σουβενίρ. Ζεστή και όμορφη ατμόσφαιρα, είναι το πιο ιδανικό σημείο να ζήσεις λίγο από την καθημερινότητα των κατοίκων του Σάλτσμπουργκ.
Σε κοντινή απόσταση στην πεζοδρομημένη οδό Getreidegasse, ακούς την εμπορική καρδιά της παλιάς πόλης να χτυπά. Σ’ έναν από τους πιο όμορφους εμπορικούς δρόμους του κόσμου, περίπου 800 καταστήματα (τα περισσότερα στεγάζονται σε μεσαιωνικά σπίτια που έχουν μεταμορφωθεί σε μαγαζιά με περίτεχνα διακοσμημένες βιτρίνες) σε καλούν για ψώνια με γκλάμουρ λάμψη. Επώνυμες μπουτίκ, γκαλερί τέχνης, ακριβά κοσμηματοπωλεία, κομψά καταστήματα με αντίκες, βιβλιοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, καφέ, καθώς και μαγαζιά με delicatessen, σουβενίρ, πορσελάνινες κούκλες και ό,τι άλλο ποθεί η ψυχή σου υπάρχουν στην Getreidegasse.
Η ΜΕΛΩΔΙΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ
Ένα από τα πιο αγαπημένα μιούζικαλ όλων των εποχών, η «Μελωδία της Ευτυχίας» (Sound of Music), με πρωταγωνιστές την Τζούλι Άντριους και τον Κρίστοφερ Πάλμερ, γυρίστηκε το 1965 και κέρδισε 5 Όσκαρ (καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, μουσικής, μοντάζ και ήχου).
Πρόκειται για την αληθινή ιστορία μιας καλόγριας, της Μαρίας, που αφήνει το μοναστήρι για να γίνει γκουβερνάντα στα 7 παιδιά του βαρόνου φον Τραπ, ενός αριστοκράτη χήρου.
ΜΟΤΣΑΡΤ
Στην πλατεία Mozartplatz σας υποδέχεται το άγαλμα του Μότσαρτ,
ενώ στο νούμερο 9 της οδού Getreidegasse, βρίσκεστε μπροστά στο «Hagennauer Haus», στον τρίτο όροφο του οποίου έζησε 26 ολόκληρα χρόνια (1747-1763) η οικογένεια Μότσαρτ. Εδώ στις 27 Ιανουαρίου 1756, γεννήθηκε ο Αμαντέους (Mozarts Geburtshaus).
Το γεγονός όμως ότι το Σάλτσμπουργκ έχει ταυτιστεί και ζει από το διάσημο τέκνο του το διαπιστώνετε πολύ εύκολα. Στις βιτρίνες και στα ράφια των καταστημάτων αντικρίζετε μια πληθώρα απίθανων προϊόντων που συνδέονται με τον Μότσαρτ και που έχουν πάνω τους αποτυπωμένη τη μορφή του: από τα περίφημα σοκολατάκια Mozartkugeln και το λικέρ «Amadeus», μέχρι μπλουζάκια, παιχνίδια, εσώρουχα και ομπρέλες.
Το 1890, ο ζαχαροπλάστης Paul Fοrst έφτιαξε μικρές σοκολατένιες μπάλες από πραλίνα και αμυγδαλόψιχα, που τους έδωσε το όνομα Μότσαρτ (Mozartkugeln). Απαραίτητο σουβενίρ στις αποσκευές σας, τα αυθεντικά χειροποίητα Mozartkugeln θα τα βρείτε μόνο στα 4 Cafe-Konditorei «Fοrst», στην παλιά πόλη.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΜΟΤΣΑΡΤ
Προς τιμή του μεγάλου μουσικοσυνθέτη διοργανώνεται ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά γεγονότα της Ευρώπης, το φημισμένο Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής του Σάλτσμπουργκ.
Το πρώτο μουσικό φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ, στη σύγχρονη μορφή του, πραγματοποιήθηκε το 1920, με πρωτοβουλία του ποιητή Χούγκο φον Χόφμανσταλ, του θεατρικού σκηνοθέτη Μαξ Ράινχαρτ, του συνθέτη Ρίχαρντ Στράους, του μαέστρου Φραντς Σαλκ και του σκηνοθέτη Άλφρεντ Ρόλερ.
Στο φεστιβάλ, που πραγματοποιείται, από την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου έως το τέλος Αυγούστου, κυριαρχεί βεβαίως η μουσική του Μότσαρτ, αλλά παράλληλα παρουσιάζονται νέα ή λιγότερο γνωστά έργα κλασικής και εκκλησιαστικής μουσικής, καθώς και θεατρικά έργα και όπερες, και συμμετέχουν οι σημαντικότεροι τραγουδιστές και διευθυντές ορχήστρας του κόσμου, όλοι με σχετικά χαμηλές αμοιβές, ως απότιση φόρου τιμής στον Μότσαρτ, ενώ τα εισιτήρια εξαντλούνται μήνες νωρίτερα.
Μια από τις κορυφαίες στιγμές του φεστιβάλ είναι η παράσταση του δραματικού έργου του Χόφμανσταλ «Ο καθένας» (Jedermann), που γράφτηκε για το πρώτο φεστιβάλ, το οποίο παρουσιάζεται στην ύπαιθρο. Η εκδήλωση αυτή είναι ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά γεγονότα της Ευρώπης.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ
Μετά την εμπειρία Μότσαρτ, ο περίπατος στην παλιά πόλη συνεχίζεται με αμείωτο ενδιαφέρον.
Ανάμεσα στα πλούσια καλλιτεχνικά κι ιστορικά μνημεία της πόλης περιλαμβάνεται το Residenz. Είναι ένα τεράστιο κτιριακό συγκρότημα που περιλαμβάνει περίπου 180 δωμάτια και 3 μεγάλες αυλές.
Δίπλα του η μεταγενέστερη προσθήκη Neugebäude (16ος-18ος αιώνας) με το ρολόι Glockenspiele.
Στο Salzburg Museum, που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Μουσείων 2009, φιλοξενούνται χιλιάδες εκθέματα από το χώρο της αρχιτεκτονικής, της μουσικής, της λογοτεχνίας και της ζωγραφικής.
Για να επισκεφτείτε το Spielzeugmuseum (Μουσείο Παιχνιδιού) δεν χρειάζεται να έχετε μαζί σας παιδιά. Σ’ έναν χώρο 800 τ.μ. σας περιμένει η μεγαλύτερη συλλογή παιχνιδιών στην Αυστρία: κούκλες, τρένα, παιχνίδια από ξύλο, πηλό και κασσίτερο, στρατιωτάκια, εκπαιδευτικά παιχνίδια κ.ά.
Ακριβώς δίπλα στο μουσείο, στη βάση του βράχου Mönchsberg, βρίσκεται το μνημείο Pferdeschwemme, που χτίστηκε πριν από περίπου 320 χρόνια, για να δένουν τα άλογά τους οι ταξιδιώτες, προτού εισέλθουν στην πόλη.
ΤΑ ΠΑΛΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Από την αριστερή όχθη του Salzach περνάτε κατόπιν στη δεξιά (ανατολική), στη νέα πόλη, που στηρίζεται στο λόφο Kaputsinerberg και προχωρά κατά μήκος των κυριότερων συγκοινωνιακών αρτηριών. Εδώ, εκτός από το Mozarts Wohnhaus, πρέπει οπωσδήποτε να ξεναγηθείτε στο παλάτι Shloss Mirabell, που χτίστηκε από τον αρχιεπίσκοπο Wolf Dietrich von Raitenaou (1606) για την ερωμένη του, με την οποία απέκτησε 10 παιδιά.
Έχοντας εξαντλήσει τα αξιοθέατα μέσα στην πόλη (παλιά και νέα), παίρνετε μετά τα βουνά (στην κυριολεξία). Με το τελεφερίκ ή με τα πόδια, σκαρφαλώνετε στην κορυφή του λόφου Festungsberg, που εποπτεύει όλο το Σάλτσμπουργκ. Εδώ, σε ρόλο βιγλάτορα, ορθώνεται το ηλικίας 900 ετών φρούριο Hohensalzburg, το πιο ιδανικό σημείο για να δείτε από ψηλά τις Άλπεις, τον ποταμό Salzach, τις εκκλησίες με τους μπαρόκ τρούλους και τις στέγες των σπιτιών της πόλης.
Στο εσωτερικό του φρουρίου περιηγείστε στα Βασιλικά Διαμερίσματα, στο Μουσείο του Κάστρου, στην Αίθουσα Βασανιστηρίων και στο Μουσείο Κούκλας, για να καταλήξετε τελικά στους προμαχώνες, όπου απολαμβάνετε ένα ζεστό ρόφημα και ένα υπέροχο πανόραμα.
Ανεβαίνετε μετά στην κορυφή του διπλανού λόφου Mönchsberg. Περίπου 60 μ. πάνω από την πλατεία Anton-Neumayer, σ’ έναν χώρο 2.300 τ.μ., βρίσκεται το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης. Σύγχρονο μινιμαλιστικό σκηνικό και εκθέματα του 20ου-21ου αιώνα.
Αν όμως η μοντέρνα τέχνη δεν είναι το δυνατό σας σημείο, μπορείτε να γευματίσετε στο «Μ32», το εστιατόριο του Μουσείου. Πρόκειται για έναν εκκεντρικό χώρο γαστρονομίας, με σημείο αναφοράς το ταβάνι από το οποίο κρέμονται κέρατα ελαφιού.
Μακριά από τον αστικό πυρήνα της πόλης, σε μια καταπράσινη ειδυλλιακή τοποθεσία κάπου στα νότια περίχωρα του Σάλτσμπουργκ, φτάνετε στο επιβλητικό παλάτι Hellbrunn. Οικοδομήθηκε το 1612 ως εξοχική κατοικία του αρχιεπισκόπου Markus Sittikus von Hohenems και αποτελεί σημείο αναφοράς για τα σιντριβάνια των φροντισμένων κήπων του, που χρησιμοποιούσε ο αρχιεπίσκοπος για να καταβρέχει και να διασκεδάζει με τους ανυποψίαστους καλεσμένους του.
Η ξενάγηση στους χώρους του παλατιού και στους κήπους με τα κρυμμένα σιντριβάνια γίνεται μόνο με γκρουπ, διαρκεί περίπου μια ώρα και ένα αδιάβροχο μαζί σας κρίνεται μάλλον απαραίτητο. Δίπλα στον χώρο του παλατιού βρίσκεται ο ζωολογικός Κήπος της πόλης.
ΤΟ ΑΛΑΤΩΡΥΧΕΙΟ HALLEIN
history-pages.blogspot.gr
